İç Mekan Bitkilerinin Bakımı: Işık İhtiyaçları, Sulama Zamanı ve Toprak Seçimi

İç mekan bitkileri yerleştirilirken göz önünde bulundurulması gerekli olan üç nokta; pek çok bitki türü doğrudan güneş ışığı almaktan hoşnut olmaz. Yaz mevsiminde kuzeye bakan cam önleri ideal alanlardır. Gelişme aşamalarında bitkinin sabit bir sıcaklık seviyesinde kalması uygundur. Soğuk havaların olduğu dönemlerde bitkileri soğuk havanın girebileceği, cam kenarı ve perde arkalarında bırakmamanız gerekir. İnce yapraklara sahip olan bitkiler genel olarak yoğun neme gereksinim duyduklarından dolayı banyo ortamından hoşlanırlar. Daha kalın ve dolgun yapraklara sahip olan bitkiler ise salon gibi daha kuru olan ortamlara yerleştirilmelidir.

Bitkilerin Su İhtiyacı

İç mekan bitkilerinin yetiştiriciliğinde en mühim hususların başında sulama işlemi gelmektedir. Bitkilere sulama yapmadan evvel suya ihtiyaç duyup duymadığını belirlemek gerekmektedir. İç mekan bitkilerinin su ihtiyacını toprağa parmağınızı 2 santimetre kadar batırarak kontrol edebilirsiniz. Eğer toprak kuru ise bitkinin sulama işlemine ihtiyaç duyduğu anlamına gelmektedir. Kış aylarında bitkilerin dinlenebilmesi için daha az sulama yapılmalıdır. Bitkilere yapılan fazla sulamalar ona faydadan çok zarar vermektedir. Her bitkinin su ihtiyacı aynı olmadığından dolayı aynı şekilde sulama işlemi yapılmamalıdır. Bazı bitkiler tabağına su koyularak sulanırken bazı bitkilerde yapraktan sulama yapılmaktadır.

Doğrudan musluktan alınan sular ile sulama işleminin yerine getirilmemesi gerekir. Eğer musluktan su kullanılacak ise öncesinde suyun dinlendirilmiş olması gerekmektedir. Bilhassa kış mevsiminde musluk suları soğuk olduğundan dolayı su oda sıcaklığına ulaşana kadar beklenmesi gerekmektedir. Ayrıyeten şebeke sularında klor mevcutsa bitkiler için ideal değildir. Eğer su kullanılmak zorunda ise öncesinde mutlaka bekletilmesi gerekir. İç mekan bitkilerinin en fazla hoşlandığı su yağmur suyudur. Yağmurlu günlerde yağmur suyunu biriktirerek sulama işleminde kullanabilirsiniz.

Sulama

Tropik ve subtropik bitkiler büyümek için bulundukları ortamda yüksek oranda neme ihtiyaç duyarlar. Bu bitkilere gün içerisinde 2 kez su püskürtülmelidir. Büyüme aşamasında su gereksinimi fazla, dinlenme aşamasında ise düşüktür. Saksı değişimi yeni gerçekleştirilmiş ise kök kısımları saksıyı doldurmadığından dolayı az suya ihtiyaç bulunmaktadır. Kumlu topraklar su tutmayan yapıda olduklarından dolayı çok fazla sulamaya ihtiyaç duyarlar. Humus bakımından zengin tınlı topraklar su tutabilen yapıya sahiptirler ve yapılan az miktarda sulamalar idealdir.

Eğer ortamda nem oranı fazla ise sulama ihtiyacı düşük olmaktadır. Isıtma kullanılan iç mekanlarda nem oranı düştüğü için fazla sulamaya ihtiyaç duyulur. Güneş ışığına maruz kalan bitkilerde terleme çok olacağı için fazla sulama işleminin yapılması gerekir. Bitkinin bulunduğu mekan serin ise su gereksinimi az, ılık ya da sıcak ise su gereksinimi fazladır. Sulama işlemi bitkiler için son derece mühimdir ancak fazla verilen sular hiç su verilmemesi ile aynı oranda bitkiye zarar vermektedir. Fazla miktarda sulama yapıldığında topraktaki hava gözenekleri dolar ve bitkinin oksijen almasının önüne geçer. Bitkinin sulamasında kullanılan suyun oda sıcaklığında ve dinlendirilmiş olması gerekmektedir.

Bitkilere her gün azar azar sulama yapmak yerine saksıda bulunan toprağın tamamı nemli duruma gelecek biçimde verilmesi gerekmektedir. Bitkilerin büyüme aşamasında sulama işleminin akşam üzerinde yerine getirilmesi uygundur. Dinlenme aşamasında sulama işleminin öğleden önce yerine getirilmesi gerekmektedir. Yaprak kısımları tüylü olan bitkilerin yapraklarına su temas ettirilmeden sulama işlemi yerine getirilmelidir.

Havalandırma

Süs bitkileri kapalı ortamlarda uzun süre boyunca gelişim sergilerler. Fakat ortamda sigara tüketilmesi ya da kalorifer yanması neticesi peteklerden çıkan hidrokarbon gazları bitkilerin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olur. Bu zararlı havanın uzak tutulması ve mekanın kuruyan havasının nem seviyesinin yükseltilmesi amacıyla havalandırma yapılmalıdır. Havanın soğuk dalgalar şeklinde bitkinin üzerine gelmemesi konusunda dikkatli olunmalıdır.

Saksı Değiştirme

Bitkilerin kök kısımları ve toprak üstü bölümleri beraber gelişim gösterirler. Bitkinin gelişmesi neticesinde saksıdaki besin maddelerinin seviyesi azalır. Sürekli sulama neticesinde saksı toprağının pH seviyesinde değişiklik meydana gelir. Kök gelişiminin bir sonucu olarak içerisinde bulunduğu saksı ufak gelmeye başlar. Kök kısımlarının çoğu saksının alt bölümünde toplanmıştır. Saksı değişimi için uygun zamanın geldiğinin ilk işareti altta yer alan yaprakların ölmeye başlamasıdır. 12 ila 18 ay arasında saksı değişimi yapılabilmektedir. Paş kılıcı bitkisinde uzun yıllar boyunca saksı değişimi yapılmasa da herhangi bir sakınca yoktur. Hızlı bir gelişim sergileyen genç bitkilerde her yıl saksı değişimi yapılmalıdır. Yavaş gelişim gösteren bitki türlerinde ya da yaşlı bitkilerde gelişim hızı düşük olduğundan birkaç yılda bir saksı değişimi yapılması uygundur. Saksı değişimi dönemi sağlığı yerinde olan bitkilerde ilkbahar aylarında, hasta bitkilerde ise yılın her döneminde yapılabilir. Saksı değişimi gerçekleştirilen bitkinin dikimi aynı derinliğe yapılmalıdır. Sağlığı iyi olan bitkiler eski saksısından bir büyük boy saksı içerisine alınmalıdır. Böylelikle kök kısımları saksı toprağını, kolay bir şekilde kaplar ve toprak üstü bölümün gelişimine geçer. Hasta olan bitkilerde eski toprak tamamı ile yıkanmalı, bitki ve kök kısımları düzgün bir şekilde budanmalı ve bir boy ufak saksı içerisine alınmalıdır.

Saksı değişimi yerine getirilen bitkilerde alt bölümlerinin çıplaklaşmasına engel olmak için budama işlemi yapılmalıdır. Saksı değişiminin ardından toprak tamamıyla nemli hale gelinceye kadar sulama yapılmalıdır. Bitkiler gölge ya da yarı gölge ortamda tutulmalı ve doğrudan güneşe maruz kalmamalıdır. Saksı değişimi gerçekleştirilen bitkilere 4 ila 6 hafta kadar besin takviyesi yapılmamalıdır. Çiçek saksılarında ilkbahar ve sonbahar aylarında havalandırma yapılması gerekmektedir.

Budama

İlkbahar aylarında saksı değişiminin beraberinde budama işlemi de yapılır. Gövde kısımları odunsu yapıda olup aşırı derecede boylanan bitkileri bodurlaştırmak, alttan dallanmasına imkan sağlamak amacı ile budama yapılır. Bitkiyi hem biçimlendirmek hem de gençleştirmeyi arzu ediyorsanız ilkbahar aylarında gelişme başlamadan evvel 3-4 göz üzerinden budamayı yerine getirmelisiniz. Büyüme aşamasında budama ise açıp geçen çiçekleri sap kısımları ile beraber koparma biçiminde yapılır. İri çiçeklerin arzu edildiği bitkilerde yan tomurcuk kısımları koparılır. Bol miktarda çiçek arzu edildiğinde hızlı gelişim sergileyen üst sürgünler koparılır.